Geschiedenis

_{Onderstaande teksten zijn overgenomen uit een artikelenreeks van Willy De Vos in het Vrije Waasland in 1980.}

Verschenen op 23/07/1980

Conscience's Kring

Begin van de Davidsfondswerking

"Als de Sinaaise afdeling thans en met een zekere fierheid kan terugblikken op een halve eeuw noeste en enthousiaste werking in dienst van  godsdienst, taal en volk, dan is de kern of de aanzet hiervan ver te zoeken.  In 1875 – negen jaar na de dood van kanunnik J.B. David werd te Leuven het Davidsfonds gesticht, een vereniging die door haar naam de gedachtenis van   deze eminente Leuvense hoogleraar wil bestendigen.  Onder bovenvermelde leuze “Godsdienst, taal, volk” ijvert zij voor de ontwikkeling van de Vlamingen en voor hun belangen.

 Te Sinaai vinden we de eerste werkers voor dat ideaal reeds in 1881.  In dat jaar werd door enkele leergierige mensen uit de kleine middenstand het leesgezelschap het “Leesgezelschap Conscience's Kring” gesticht, dat zich tot doel stelde  zijn leden verder ontwikkeling bij te brengen door hen goede lectuur te verschaffen en door het beoefenen van de toneelkunst. 

Het “Advokaten-gild” – zo luidde de bijnaam van de vereniging, waar de leden en hun huisgenoten goede boeken konden lenen en er toneel werd gespeeld.  Bij de oudsten te Sinaai leeft nog de herinnering – veelal van “horen zeggen” (hoe snel gaat de tijd!) – aan die heroïsche “toon- en toneelkundige avondstonden” in het primitieve zaaltje “bij de koperslagers”.

Bibliotheek…toneel… dat was Davidsfondswerk.  De Conscience Kring zelf was trouwens lid van de Davidsfondsafdeling te Sint-Niklaas, en onder de lezers golden de uitgaven van het Davidsfonds tot de meest gevraagde boeken.  Wonder genoeg: de hogere, betere stand heeft zich nooit veel aan de Consigne Kring gelegen gelaten.

Wel werden de toneelavonden druk en geregeld bijgewoond, doch van leiding en steun van hogerop was geen sprake.  Ook de intellectuelen bleven afzijdig.  En toch had de Conscience Kring de Davidsfondsafdeling van die tijd kunnen zijn.  Sinaai was zelfs zeer vooruitstrevend, als we weten dat in die tijd pers- en communicatiemiddelen zeker niet waren zoals ze nu zijn.

Enkele bekende namen uit die tijd:

1                    Stichters waren o.m. bakker Smet, de eerste voorzitter, en Karel Puimège, koperslager, herbergier en eigenaar van zaal “In Sint-Eloois”, Sinaai's eerste schouwburg.

2                    Als voornaamste werkers en leden vernoemen we: Frans De Baere, voorzitter in 1914 – Désiré van Weymersch, bibliothecaris en declamator – Aloïs van den Broeck, de zanger van wiens lied steeds “bis” geroepen werd – Emiel van de Sompel, de ongeëvenaarde vertolker van de dramatische rollen - Edgar de Waele, dichter, sociaal werker en animator van de Kring – Eugeen Heynderickx, de alzijdig-begaafde en steeds graaggeziene toneelspeler.

Op 1 juni 1903 huldigde de Conscience Kring zijn vaandel in  en werd er een mooie groepsfoto gemaakt.  De laatste overlevende was de heer Kamiel de Cock die op 2 januari 1968 is overleden.

Tijdens de eerste wereldoorlog viel de werking stil.  Na de oorlog trachtte men te herbeginnen, maar de tijden schenen nog niet rijp voor het werk “in dienst van Vlaanderen”, zoals men dat nadien noemde.  Ook door het ouder worden van de actieven daalde de geestdrift…

Zo bleef er in 1930, het jaar van de definitieve stichting, alleen over: enkele leden, een vlag, een stel oude boeken en een klein beursje kasgeld.  Nochtans bleek het voldoende om daarmee de definitieve stoot te geven en te starten met een echte Davidsfondswerking.